بندر گواتر به انتهای جادههای ایران معروف و منطقهای در جنوب شرق ایران، هممرز با پاکستان و جز استان سیستان و بلوچستان است. اگر فیلمهای علمی تخیلی که فضای مریخ در آنها به تصویر کشیده شده است را دیده باشید، کاملا فضای گواتر را با آن شبیه میبینید.
بخش کوچکی از استان سیستان و بلوچستان که از ابتدای جاده آن به هر آدمی حس عجیبی دست میدهد، مخصوصا اگر در روشنایی روز وارد جاده وهمانگیزش شوید، مجذوب سکوت و زیبایی آن خواهید شد و تجربه فوقالعادهای به دست خواهید آورد.
بندری در کنار دریای عمان که در ۹۵ کیلومتری چابهار و دقیقا هممرز با پاکستان است، به همین خاطر اجازه شنا در دریا داده نمیشود و تمام قایقرانها نیز مراقب هستند بهطور تصادفی وارد مرز پاکستان نشود.
روستا با توجه به مرزی بودن منطقه از امکانات اقامتی خاصی برخوردار نیست، پس بهتر است هنگام روز از این منطقه بازدید کنید و شب به چابهار برگردید، ولی اگر اصرار دارید تا شبی را هم در این منطقه زیبا به صبح برسانید، میتوانید با کسب اجازه از محلیها در کنار چند کَپر (خانههای ساخته شده از چوب و برگ درخت خرما) اقامت داشته باشید. البته به تازگی چند اقامتگاه بومگردی در این منطقه تاسیس شده است که لذت سفر با تجربه اقامت در خانههای و البته غذای محلی دو چندان میشود. صبحانه همراه با شیر چایی (دودپطی) و نون محلی نیز از پذیراییهای رایج در این منطقه است.
از غذاهای خوشمزه آنجا به ویژه کرائی و بریانی و کابلی پلو، ماهی شوریده و شیرماهی هم غافل نشوید. از میوههای محلی هم میتوان به «انار گلی» یا «میوه کاکتوس» اشاره کرد؛ رنگ بسیار غلیظی دارد و وقتی پوست آن را میکنید، دست شما رنگی میشود و مزه آن هم کمی ترشی است. اما معروفترین میوه در این منطقه «زیتون محلی» یا «زیتون چابهاری» است که البته هیچ ربطی به زیتون اصلی ندارد. ظاهر این میوه شبیه گلابی ولی بسیار کوچکتر از آن است و مزهای تقریبا شبیه به انبه دارد.
تجارت در گواتر
تجارت در گواتر پیشینهای طولانی داشته است و تاجرها از آبهای این خلیج، از هند به سمت آفریقا میرفتند. گواتر از مراکز اصلی پرورش و صادرات میگو بوده که در این سالها کمی از رونق افتاده، اما همچنان وجود دارد. روستای گواتر حدود ۱۶۰ هزار نفر جمعیت دارد و بیشتر مردم این منطقه به ماهیگیری و حصیربافی مشغول هستند.
مردان و زنان گواتر
مردان و زنان گواتر بلوچ هستند، ولی ارتباط خویشی و نزدیکی با همسایگان خود در گوادر (نام پاکستانی گواتر) پاکستان دارند و رفت و آمد و حتی ازدواج بین آنها بسیار مرسوم است. زبان بلوچی مردم این منطقه با سایر نقاط قسمت بلوچستان ایران متفاوت است و به زبان بلوچی رایج در پاکستان نزدیکتر است، هرچند تعدادی زیادی از مردم این منطقه به زبان فارسی هم تسلط دارند. بیشتر دختر بچهها مشغول فروش دستبند سوزندوزی کاملا دستباف هستند و پسرها هم گوشماهی، مروارید و انواع صدف میفروشند.
جاذبههای بندر
این خلیج به دلیل قرار گرفتن در مجاورت با جنگلهای حرا، جز مناطقی است که توسط محیط زیست حفاظت میشود.
خلیج گواتر هر ساله در اوایل پاییز پذیرای تعداد بیشماری از پرندگان مهاجر است. حدود ۴۰ نوع از گونههای مختلف پرندهها در قالب دستههای ۱۰۰ تایی وارد این منطقه میشوند. جدای از حیاتوحش دوستداشتنی گواتر، مهمترین بخش بازدید از این منطقه زیباییهای خلیج گواتر، جنگلهای حرا و مهمتر از همه مردم خونگرم این منطقه است. مردمی که علیرغم زندگی در مناطق محروم، دلی بزرگ و قلبی مهربان دارند.
با توجه به نزدیکی به آبهای اقیانوس هند که سومین اقیانوس بزرگ روی کرهزمین است، باعث شده تا گواتر دریایی کاملا متفاوت نسبت به خلیجفارس و دریایی خزر داشته باشد که در نوع خود بسیار جالب و منحصر به فرد است.
یک نکته خاص درباره گواتر این است که اگر از آن به سمت قطب جنوب حرکت کنید، با هیچ خشکی برخورد نمیکنید و بدون واسطه به قطب جنوب متصل است.
دریایی موجود بین چابهار و گواتر در واقع دهانه اقیانوس است که همه ویژگیهای سواحل اقیانوسی را دارد، اما به جز گونههای گیاهی و جانوری ویژه اقیانوسها. چیزی که سواحل این منطقه را از دیگر سواحل ایران متمایز میکند، صخرهها و موجشکنهای طبیعی آن است که بر اثر برخورد موج دریا با این صخرهها امواجی به ارتفاع ۵ متر تشکیل میشود. در ماههای تیر و مرداد و به دلیل وزش بادهای موسمی ارتفاع امواج به ۱۵ متر هم میرسد که به تازگی این منطقه را تبدیل به مکانی مطلوب برای ورزش موجسواری کرده و حتی توانسته است نظر گردشگرانی را از خارج از کشور به سمت خود جلب کند. همچنین بر اثر برخورد موجهای مرتفع با سوراخهای موجود در صخرههای ساحلی، فوارههای زیبایی را به وجود میآید که به آن موجفشان میگویند.
بهترین فصل بازدید از بندر
بهترین فصل برای رفتن به بندر زیبایی گواتر فصل زمستان و فصل بهار (تا پایان اردیبهشت ماه است)، البته اگر قصد لذت بردن از ساحلهای طلایی رنگ و تجربه شنا در دریایی به رنگ آبی لاجوردی دارید، تابستان هم میتوانید به این منطقه سفر کنید، ولی گرمای شدید هوا در این فصل باعث شده خیلیها از سفر به این منطقه در فصل تابستان منصرف شوند.