پاسارگاد پاسارگاد یکی از شهرهای باقی مانده از دوران هخامنشی است. کوروش، پاسارگاد را به عنوان مرکز فرماندهی خود برگزیدو کاخ هایی در آن بنا نمود. مقبره کوروش بزرگ یکی از مهم ترین قسمت های پاسارگاد است که تقریبا سالم باقی مانده، به جز مقبره ، کاخ بار عام، مقبره کمبوجیه، تل تخت، کاخ بار اختصاصی، کاروانسرای مظفری، هم جزء آثار باستانی موجود در پاسارگاد به شمار می آیند. بر طبق گفته مورخان رومی این مکان به دستور کوروش بزرگ ساخته شده است. این را می توان از تشابه طراحی باغ ها و آرامگاه کوروش دریافت.
آرامگاه کوروش کجاست؟
کوروش کبیر، اولین پادشاه و موسس حکومت هخامنشیان، یکی از مشهورترین و البته محبوب‌ترین پادشاهان ایران‌زمین است که در زمان سلطنت خود، به پادشاهی عدالت‌محور با حکومتی مردم‌دوست شهرت داشته است. وی از سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر مناطق بسیاری از آسیا حکومت کرد.
کوروش کبیر طبق متنی که در استوانه خود که به منشور کوروش نیز شهرت دارد، نخستین موازین حقوق بشر را آشکار کرد. این پادشاه ایران کهن، در خانواده‌ای پرورش یافته است که همیشه شاه بوده‌اند. در روایات و برخی از اسناد تاریخی، به نظر می‌رسد که مرگ کوروش پس از حدود ۳۰ سال سلطنت و با کشته شدن در جنگ با قبیله‌ای به نام ماساژت‌ها، یک ایل ایرانی‌تبار و نیمه‌بیابان‌گرد و تیره‌ای از سکاهای آن طرف رودخانه سیردریا، به‌وقوع پیوسته است. کوروش در این جنگ زخم شدیدی برداشت و پس از سه روز تحمل درد، درگذشت. پیکر کوروش به پاسارگاد منتقل شده و در این مکان که در دشتی به ارتفاعی حدود دو هزار متر از سطح دریا و محصور در میان کوهستان واقع شده است، به خاک سپرده می‌شود.این در حالی است که «گزنفون»، مرگ کوروش را نه به دلیل زخمی شدن در جنگ بلکه به صورت طبیعی و در پاسارگاد عنوان کرده است و دلیل وی نیز سن بالای کوروش است. با توجه به سنگ‌نوشته‌ها، نقوش برجسته، آثار برجای‌مانده از پادشاهان هخامنشی و نقش خود کوروش در پاسارگاد و لوح‌های استوانه‌ای شکل کوروش که در بابل بدست آمده است، چنین به‌نظر می‌رسد که این پادشاه مقتدر و دیگر پادشاهان هخامنشی، اقدامات ارزنده و قابل توجهی را همچون فتح بابل، آزادی قوم یهود، فرستادن یهودیان به سرزمین مقدس و خانه‌هایشان و صدها اقدام دیگر انجام داده‌اند.
قدمت پاسارگاد
پاسارگاد، دشتی است کهن که پیشینه آن به دوران پارینه سنگی بازمی‌گردد. در این مکان عمارات و بناهای باشکوه متعددی ساخته شده است و از آن به عنوان مجموعه سلطنتی پاسارگارد که یادگاری از دوران شکوهمند هخامنشی است، یاد می‌شود. همچنین پاسارگاد نام نخستین پایتخت پادشاهان هخامنشی است که امروزه روی دشتی وسیع و در مرکز استان فارس، قرار دارد؛ اما در کنار تمامی کاخ‌ها و عمارات تاریخی پاسارگاد، «مقبره کوروش»، بنایی است ارزشمند که همانند نگینی در میان دیگر میراث باقی‌مانده از دوران حکومت هخامنشیان، می‌درخشد. بنای آرامگاه کوروش بزرگ در بخش جنوبی مجموعه سلطنتی پاسارگاد قرار دارد و به گونه‌ای ساخته شده است که از هر جهت در دشت پاسارگاد، قابل مشاهده بوده است. بنایی بسیار ساده و در عین حال زیبا که سازندگان آن را با احتساب پلکان‌ها ارتفاعی بالغ بر ۱۱ متر و مساحتی نزدیک به ۱۶۰ متر مربع بنا کرده‌اند.
بنای پاسارگاد
درواقع، ساختمان آرامگاه، متشکل از سکوهایی است که بنای اصلی روی آن ساخته شده است و طبق نظرات متعددی که کارشناسان عنوان داشته‌اند، سبک معماری این بنای ارزشمند برگرفته از معماری یونانی آسیای صغیر، میان رودی، مصری، عیلامی و ایرانی اصیل است. درواقع می‌توان ساختار کلی آرامگاه کوروش را متشکل از دو بخش در نظر گرفت. پایه مقبره که بخش اول بنا است، سکویی است ساخته شده از ۶ پله و بخش دوم مقبره نیز، اتاق کوچکی است که سقفی شیب‌دار روی آن قرار گرفته است و سازندگان آن را بالای بخش اول تعبیه کرده‌اند. جالب است بدانید که تمامی قسمت‌های بیرونی آرامگاه در هفت طبقه و روی یکدیگر ساخته شده است و احتمالا طراح بنا، این نوع طراحی را به دلیل قداست عدد هفت، در نظر گرفته و اجرا کرده است. سنگ بنای آرامگاه نیز سنگ‌های آهکی سفید رنگ و متمایل به زرد است که احتمال می‌رود از معدن سیوند که در فاصله ۳۰ کیلومتری از پاسارگاد قرار دارد، استخراج شده است.اتاقک آرامگاه دارای ارتفاعی بیش از دو متر، دارای دیوارهایی به ضخامت ۱٫۵ متری، سنگ‌های تراشیده شده در چهار ردیف که به زیبایی و دقت بسیار روی یکدیگر قرار گرفته شده است، دو قطعه سنگ بسیار سنگین در کف آرامگاه و پوشش سقف آن نیز سنگی، است. نکته قابل توجه در مورد معماری آرامگاه کوروش، عدم استفاده از هرگونه ملات در ساخت بنا است. این ویژگی در معماری تخت جمشید وجود دارد. عمارتی که تا به امروز و با گذشت بیش از دو هزار سال همچنان مقاوم ایستاده است. البته کارشناسان معتقدند که استفاده از بست‌های فلزی دم چلچله‌ای که احتمالا جنس آن‌ها از آهن و سرب است، در اتصال سنگ‌ها به یکدیگر از مهم‌ترین دلایل استحکام قابل توجه بنای آرامگاه کوروش است.
مسیر دسترسی
همان‌گونه که پیش تر بیان شد، آرامگاه کوروش در منطقه باستانی پاسارگاد، شهرستان پاسارگاد، استان فارس و در ضلع جنوبی مجموعه ارزشمند پاسارگاد قرار دارد. برای رفتن به این مکان تاریخی و مشاهده‌ی این اثر ارزشمند ایرانی، امکان استفاده از خودروی شخصی در مسیر جاده‌ای و نیز استفاده از حمل و نقل ریلی برای علاقه‌مندان وجود دارد؛ اما آنچه مسلم است، می‌بایست برای حضور در این مکان به شهرستان شیراز مراجعت کرد. همچنین شهرستان مرودشت نیز می‌تواند گزینه انتخابی دیگری برای رفتن به پاسارگاد باشد. استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، یکی از انتخاب‌هایی است که مسافران در مسیر رسیدن به پاسارگاد و آرامگاه کوروش، برمی گزینند. در این صورت باید از وسایل حمل و نقل شیراز به پاسارگاد استفاده کنند. اتوبوس و تاکسی‌های بین شهری از جمله وسایلی است که مسافران می‌توانند آن‌ها را در پایانه‌های مسافربری (ترمینال) و در پایانه‌ی شهید کاراندیش و علی‌بن حمزه شهرستان شیراز بیابند. این وسایل نقلیه مسافران را به پلیس راه و پایانه‌ی تاکسی سعادت شهر می‌رسانند. سپس مسافران می‌توانند با استفاده از تاکسی‌های سعادت شهر به سمت پاسارگاد حرکت کرده و خود را به مقصد برسانند.
