کاخ شهرداری تبریز از بناهای تاریخی شهر تبریز است که ساخت آن از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ خورشیدی در محل گورستان متروک و مخروبهٔ کوی نوبر، با نظارت مهندسان آلمانی و در زمان ریاست شهرداری حاج ارفع الملک جلیلی و با بودجهٔ ۲٬۵۰۰٬۰۰۰ ریال انجام شد.از این بنا، به عنوان تالار شهر و دفتر اصلی شهرداری تبریز، بهرهبرداری شدهاست. این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۵۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
کاخ شهرداری تبریز در سال ۱۳۱۸ مورد بهرهبرداری قرار گرفت. در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، به مناسبت بزرگداشت یکصدمین سال تأسیس نخستین انجمن شهر و بلدیهٔ ایران در تبریز، به نخستین موزهٔ شهر و شهرداریهای کشور تبدیل و مورد بهرهبرداری قرار گرفت. در حال حاضر نیز افزونبر نخستین موزهٔ شهر و شهرداریهای کشور، شورای اسلامی شهر تبریز نیز در بخشی از این ساختمان مستقر بوده و جلسات رسمی شورا در محل آمفی تئاتر موجود در ساختمان تشکیل میشود. شهردار کلانشهر تبریز نیز برخی از ملاقاتهای رسمی، دیپلماتیک را با مقامات عالیرتبه را در محل این کاخ انجام میدهد.
موقعیت
کاخ شهرداری تبریز در مرکزیترین نقطهٔ شهر تبریز و در میدان شهرداری (ساعت) این شهر واقع شدهاست.
کاخ شهرداری تبریز از آغاز ساخت تاکنون، به عنوان ساختمان شهرداری شهر تبریز مورد استفاده قرار گرفتهاست و امروزه با تقسیم شهر تبریز به ده منطقه، این بنا به عنوان شهرداری مرکزی شهر تبریز محسوب میشود. البته امروزه نیز، اکثر امور عمرانی و اداری شهرداری تبریز در این تالار و عمارت متمرکز شدهاست.
معماری
این بنا مساحتی نزدیک به ۹٬۶۰۰ متر مربع و به زیربنای ۶٬۵۰۰ متر مربع دارد که در سه طبقه ساخته شدهاست. کاخ شهرداری تبریز دارای یک برج ساعت چهارصفحهای به ارتفاع ۳۰٫۵ متر است که با طنین موزون زنگهایش، هر ساعت یکبار، گذشت زمان را به گوش مردم تبریز میرساند. نمای بیرونی این بنا از سنگ تراشیده شدهاست و نقشهٔ ساختمان شبیه به طرح یک عقاب در حال پرواز میباشد که با نمونهٔ ساختمانهای کشور آلمان، پیش از جنگ جهانی دوم مطابقت دارد.