محوطه غار سراب مربوط به عصر مس و سنگ - سدههای میانه و متاخر دورانهای تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان کبودرآهنگ، بخش گل تپه، دهستان علی صدر واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۶۸۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این غار یکی از پدیدههای طبیعی مهم زمینشناسی در کشور به شمار میآید و قدمت این پدیده در حدود دوران دوم زمینشناسی یعنی دوره ژوراسیک ( 136 تا 190 میلیون سال قبل) تخمین زده میشود.
غار سراب با 78 هکتار وسعت حریم در هزار متری جنوب روستای سراب از توابع بخش گلتپه شهرستان کبود راهنگ و 87 کیلومتری شمال غربی همدان واقع شده و با دهانه غار علیصدر 7 هزار و 570 متر و با غارسوباشی 4 کیلومتر فاصله دارد.
غار سراب در ۸۷ کیلومتری شمال شهر همدان و در نزدیکی روستای سراب قرار دارد. دهانه غار حدود ۳ متر طول و بیش از ۲ متر عرض دارد و در ارتفاع ۲۵۷۰ متری از سطح دریا واقع شده است.
این غار در زیر گسلی به طول ۱۰۰۰ متر ایجاد شده است. پایه غار از سنگ آهک و سنگهای دگرگونی تشکیل شده است. بخش بالایی غار آهکی بوده و بر اثر نفوذ و عبور آب اسیددار، تحلیل رفته و پایه شیستی آن باقی مانده است. این غار از تعدادی تالار دریاچهای، دالان و دهلیز تشکیل شده است که به سبب گردش آب فوق اشباع از کلسیم بیکربنات در آنها و جذب کلسیم کربنات، دارای لبههای قرنیز مانند میباشند. در انتهای غار دریاچهای به ابعاد ۱۵×۲۰ متر واقع شده و درون دریاچه تعدادی جزیره دایره مانند وجود دارد که بخشی از آنها داخل آب بوده و منظره بسیار زیبایی را پدید آوردهاند. به این بخش «تالار مرجانها» گفته میشود. این بخش از غار از طریق دالانی مملو از آب به دریاچه مدور دیگری به ابعاد ۲۵×۲۰ متر میپیوندد که در حدود ۱۰ متر عمق دارد. این بخش از غار به وسیله دالانی ریزشی و پر پیچ و خم دوباره به تالار مرجانها وصل میشود. پیمایش این غار نیازمند در اختیار داشتن تجهیزات و ابزار فنی و غارنوردی به همراه یک راهنمای ورزیده است.