شیراز یکی از تاریخی ترین شهرهای ایران است، شهری تماشایی با باغ ها و آثار تاریخی فراوان که نه فقط گردشگران داخلی بلکه گردشگران زیادی هم از خارج کشور دارد. اهمیت این شهر در حدی است که حتی
روزی در تقویم هم برای آن در نظر گرفته شده و ۱۵ اردیبهشت به نام روز شیراز نامگذاری شده است.
پس از تصویب شورای شهر شیراز و تأیید مجلس شورای اسلامی، ۱۵ اردیبهشت به نام روز شیراز نامگذاری گردید. به همین مناسبت، هر ساله برنامه‌های ویژه‌ای از طرف شهرداری شیراز در این روز برگزار می‌گردد.دلیل این نامگذاری، زیبایی بی نظیر شیراز در ماه اردیبهشت است.
این نخستین باری بود که یکی از شهرهای ایران به‌صورت رسمی برای خود صاحب نامی شد و مردمان آن شهر و نیز دوستدارانش فرصت و بهانه‌ای یافتند که زیبایی‌ها، هنردوستی و هنرمندنوازی‌ها، علم و دانش و جغرافیا و ادب این شهر را پاس بدارند و برای آن جشن بگیرند.
در آن زمان، شاید کمتر کسی گمان می‌کرد، روز شیراز دیری بپاید و گرامی‌داشتش به آیینی فرهنگی و ادبی بدل شود یا مردم آن روز را در خاطرشان نگاه دارند؛ اما حالا می‌توان قریب به ۲۰ سال برگزاری جشنواره روز شیراز و حتی هفته شیراز را در آرشیو اخبار همه رسانه‌ها دید.
عطر بهار نارنج در باغ ها و خیابان های این شهر جایی رویایی و بهشتی را پدید آورده است. خیلی ها اردیبهشت را ماه شیراز می دانند و منتظرند تا اردیبهشت شود و سفری به شیراز ترتیب دهند به خصوص اینکه در این ماه به مناسبت روز شیراز مراسم متنوع و جالبی هم در سطح شهر برگزار می شود
شیراز شهری برای تماشای تاریخ است، جایی با طبیعت دل انگیز که مدت ها الهامبخش شاعران بوده و باید مورد توجه قرار بگیرد و اقداماتی در جهت حفظ آثار تاریخی اش شود. با اینکه ۱۵ اردیبهشت روز شیراز است اما شاید افراد کمی از مردم ایران از این روز اطلاع داشته باشند.
نیم‌نگاهی به تاریخچه شهر
شیراز فرهنگ‌شهر و هنرشهر ایران در دوران‌های مختلف تاریخی بوده است و چه پیش از اسلام و چه پس از آن، محلی برای پرورش شاعران، ادیبان، هنرمندان، معماران و آفرینندگان به شمار می‌رفته است.
بنا به روایت اسناد تاریخی نام شیراز از الواح گلی ایلامی متعلق به 2000 سال پیش از میلاد که در گوشه جنوب غربی این شهر یافت شد، گرفته شده. در این الواح به شهری به نام تیرازیس اشاره شده است که بر اثر گذر زمان به شیراز تغییر نام داده است.
در کاوش‌های باستان‌شناسی در تخت جمشید، به سرپرستی جورج کامرون در سال 1314 خورشیدی به پیدایش خشت‌نبشته‌هایی عیلامی انجامید که بر روی چند فقره از آنها به قلعه‌ای بنام «تیرازیس» یا «شیرازیس» اشاره شده است.
همچنین مهره‌هایی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام، در محل قصر ابونصر یافت شده است که حاوی نام «شیراز» هستند.
می‌گویند در زمان عضدالدوله دیلمی کتابخانه بسیار مهمی در این شهر ساخته بودند که همچون کتابخانه‌های فعلی کشورهای بزرگ جهان از قفسه‌های متعددی برخوردار بود که هر یک از آنها دربرگیرنده کتاب‌هایی درباره یکی علوم روز بوده است و از همین رو است که این شهر را قرن‌ها دارالعلم و برج اولیا خوانده‌اند و معتقد بوده‌اند این شهر هرگز از از اولیا خالی نبوده است.
به واسطه همین علم و هنردوستی، سعدی جهانگرد و شاعر و شیخ شیرازی، بیش از ۷ قرن پیش گفته است: "چه شام و چه مصر و چه بر و چه بحر / همه روستایند و شیراز شهر".
در روزگارانی نیز صِرف شیرازی‌بودن اعتباری برای هنرمند به همراه داشته است؛ شاهد این گفته اعتراف همام، شاعر تبریزی است: "همام را سخن دلنشین و شیرین است / ولی چه سود که بیچاره نیست شیرازی".
چرا 15 اردیبهشت؟
اردیبهشت‌ماه که به نیمه می‌رسد، شیراز در اوج شکوه و زیبایی قرار می گیرد در کنارش داشته‌های فرهنگی، هنری و تاریخی شیراز سبب شده که ۱۵ اردیبهشت را به نام "روز شیراز" نامگذاری کنند.
15 اردیبهشت‌ماه سالروز پاسداشت این بهشت زمینی‌ست، پاسداشت شیرازِ حافظ، شیرازِ سعدی، شیرازِ کاشی های هفت رنگ مسجد نصیر الملک، شیراز سرونازهای باغ ارم و شیرازِ گنبد شاهچراغ (ع). شیراز، نه یک شهر که «جهان‌شهر» است، جهان شهری به وسعت تاریخ و طلایه دار فرهنگ، ادب و هنر.
زندگی در شیرازی که هم‌اکنون با عنوان یکی از کلان‌شهرهای ایران شناخته می‌شود، باوجود آمیختگی با مقتضیات دنیای مدرن همچنان دلنشین و گره‌خورده با تساهل، خوش‌باشی و دل‌به‌نشاطی است.
مکتب شیراز، میوه خلاقیت و آفرینش
همین فرهنگ‌مداری شیرازیان است که باعث تولد "مکتب شیراز" شد؛ این شهر با پذیرایی از هنرمندان، عرفا و شاعران و کارگاه‌های هنری خانوادگی مثلا در حوزه کتابسازی و کتاب‌آرایی، ثمره‌ای جز آفرینش و خلاقیت نداشت.
برنامه‌ها و سنت روز شیراز
وجه مشترک تمامی این برنامه‌ها در طی سال‌ها تمرکز آنها بر وجهه فرهنگی و هنری شیراز با محوریت ایجاد نشاط مردمی بوده است؛ برای مثال رایگان بودن تمامی مکان های گردشگری و فرهنگی شیراز در این روز از سنت های اولیه برگزاری روز شیراز به شمار می‌رود یا اجرای جنگ‌های شبانه در مکان‌های تاریخی و گردهمایی‌های شاعرانه با محوریت شیراز، برگزاری کنسرت‌ها، استفاده از تخفیف مراکز اقامتی، راه‌اندازی نمایشگاه‌های عکاسی با عکس‌های شیراز قدیم یا نمایشگاه‌های خوشنویسی، جشن بادبادک‌ها، اجرای مسابقات شهروندمدار و رایگان بودن حمل و نقل عمومی.
